- عربي - نصوص الآيات عثماني : قَالُوٓاْ أَءِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبْعُوثُونَ
- عربى - نصوص الآيات : قالوا أإذا متنا وكنا ترابا وعظاما أإنا لمبعوثون
- عربى - التفسير الميسر : قالوا: أإذا متنا وتحللت أجسامنا وعظامنا في تراب الأرض نحيا مرة أُخرى؟ هذا لا يكون ولا يُتصور.
- السعدى : قَالُوا أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ
تفسير الآيتين 81 و 82
أي: بل سلك هؤلاء المكذبون مسلك الأولين من المكذبين بالبعث، واستبعدوه غاية الاستبعاد وقالوا: { أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَئِنَّا لَمَبْعُوثُونَ } أي: هذا لا يتصور، ولا يدخل العقل، بزعمهم.
- الوسيط لطنطاوي : قَالُوا أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ
ثم حكى - سبحانه - ما قالوه فقال : ( قَالُواْ ) على سبيل التعجب والإنكار ( أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَاباً وَعِظَاماً أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ ) .
فهم يرون - لجهلهم وغبائهم - أنه من المستحيل أن يعادوا إلى الحياة بعد أن يموتوا ويصيروا تراباً وعظاماً نخرة .
وهذا الذى قالوه هنا . قد حكى القرآن عنهم مثله فى آيات كثيرة ، من ذلك قوله - تعالى - ( أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَاباً ذَلِكَ رَجْعٌ بَعِيدٌ ) وقوله - سبحانه - : ( يَقُولُونَ أَإِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِي الحافرة أَإِذَا كُنَّا عِظَاماً نَّخِرَةً قَالُواْ تِلْكَ إِذاً كَرَّةٌ خَاسِرَةٌ ).
- البغوى : قَالُوا أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ
( قالوا أئذا متنا وكنا ترابا وعظاما أئنا لمبعوثون ) لمحشورون ، قالوا ذلك على طريق الإنكار والتعجب .
- ابن كثير : قَالُوا أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ
(قالوا أئذا متنا وكنا ترابا وعظاما أئنا لمبعوثون ) يعني يستبعدون وقوع ذلك بعد صيرورتهم إلى البلى ،
- القرطبى : قَالُوا أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ
هذا لا يكون ولا يتصور .
- الطبرى : قَالُوا أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ
( قَالُوا أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا ) يقول: أئذا متنا وعدنا ترابا قد بليت أجسامنا، وبرأت عظامنا من لحومنا( أَئِنَّا لَمَبْعُوثُونَ) يقول: إنا لمبعوثون من قبورنا أحياء، كهيئتنا قبل الممات؟ إن هذا لشيء غير كائن.
- ابن عاشور : قَالُوا أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ
قَالُوا أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَئِنَّا لَمَبْعُوثُونَ (82) وقرأ الجمهور { أإذا متنا } بهمزتين على أنه استفهام عن الشرط . وقرأه ابن عامر بهمزة واحدة على صورة الخبر والاستفهام مقدر في جملة { إنا لمبعوثون } .
وقرأ الجمهور { أإنّا لمبعوثون } بهمزتين على تأكيد همزة الاستفهام الأولى بإدخال مثلها على جواب الشرط . وقرأه نافع وأبو جعفر بدون همزة استفهام ووجود همزة الاستفهام داخلة على الشرط كاف في إفادة الاستفهام عن جوابه .
والاستفهام إنكاري ، و { إذا } ظرف لقوله { مبعوثون } .
والجمع بين ذكر الموت والكون تراباً وعظاماً لقصد تقوية الإنكار بتفظيع إخبار القرآن بوقوع البعث ، أي الإحياء بعد ذلك التلاشي القوي .
وأما ذكر حرف ( إن ) في قولهم { أإنا لمبعوثون } فالمقصود منه حكاية دعوى البعث بأن الرسول الذي يدعيها بتحقيق وتوكيد مع كونها شديدة الاستحالة ، ففي حكاية توكيد مدعيها زيادة في تفظيع الدعوى في وهمهم .
وجملة { لقد وعدنا } إلخ تعليل للإنكار وتقوية له . وقد جعلوا مستند تكذيبهم بالبعث أنه تكرر الوعد به في أزمان متعددة فلم يقع ولم يبعث واحد من آبائهم .
ووجه ذكر الآباء دفع ما عسى أن يقول لهم قائل : إنكم تبعثون قبل أن تصيروا تراباً وعظاماً ، فأعَدوا الجواب بأن الوعد بالبعث لم يكن مقتصراً عليهم فيقعوا في شك باحتمال وقوعه بهم بعد موتهم وقبل فناء أجسامهم بل ذلك وعد قديم وُعد به آباؤهم الأولون وقد مضت أزمان وشوهدت رفاتهم في أجداثهم وما بعث أحد منهم .
وجملة { إن هذا إلا أساطير الأولين } من القول الأول وهي مستأنفة استئنافاً بيانياً لجواب سؤال يثيره قولهم { لقد وعدنا نحن وآباؤنا هذا من قبل } وهو أن يقول سائل : فكيف تمالأ على هذه الدعوى العدد من الدعاة في عصور مختلفة مع تحققهم عدم وقوعه ، فيجيبون بأن هذا الشيء تلقفوه عن بعض الأولين فتناقلوه .
- إعراب القرآن : قَالُوا أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ
«قالُوا» ماض وفاعله والجملة مستأنفة «أَإِذا» الهمزة للاستفهام إذا ظرف يتضمن معنى الشرط «مِتْنا» ماض وفاعله والجملة مضاف إليه «وَكُنَّا» الواو عاطف. ة وكان واسمها والجملة معطوفة «تُراباً» خبر «وَعِظاماً» معطوفة على ترابا. «أَإِنَّا» الهمزة للاستفهام وإن واسمها «لَمَبْعُوثُونَ» اللام المزحلقة وخبر مرفوع بالواو والجملة مقول القول
- English - Sahih International : They said "When we have died and become dust and bones are we indeed to be resurrected
- English - Tafheem -Maududi : قَالُوا أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ(23:82) They say, "Shall we be raised up again, when we have turned into dust after death and become mere bones?
- Français - Hamidullah : Ils ont dit lorsque nous serons morts et que nous serons poussière et ossements serons-nous vraiment ressuscités
- Deutsch - Bubenheim & Elyas : Sie sagen "Wenn wir gestorben und zu Erde und Knochen geworden sind sollen wir denn dann wirklich auferweckt werden
- Spanish - Cortes : Dicen Cuando muramos y seamos tierra y huesos ¿se nos resucitará acaso
- Português - El Hayek : Porventura quando morrermos e nos tivermos convertido em ossos e pó seremos ressuscitados
- Россию - Кулиев : Они говорят Неужели мы будем воскрешены после того как умрем и превратимся в прах и кости
- Кулиев -ас-Саади : قَالُوا أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ
Они говорят: «Неужели мы будем воскрешены после того, как умрем и превратимся в прах и кости?Нынешние неверующие следуют по стопам своих неверующих предшественников, которые отрицали воскрешение и считали его невероятным. Они не могут представить себе, каким образом люди будут воскрешены после того, как превратятся в прах и кости. А еще они говорят:
- Turkish - Diyanet Isleri : Öncekiler "Ölüp toprak ve bir yığın kemik olduğumuzda mı diriltileceğiz And olsun ki biz ve daha önce de babalarımız tehdit edilmişti; bu öncekilerin masallarından başka birşey değildir" demişlerdi
- Italiano - Piccardo : Dicono “Quando saremo morti e ridotti in polvere e ossa davvero saremo resuscitati
- كوردى - برهان محمد أمين : دهڵێن باشه ئهگهر مردین و بووینه خاك و خۆڵ و ئێسك ئایا ئێمه دووباره زیندوو دهکرێینهوه
- اردو - جالندربرى : کہتے ہیں کہ جب ہم مر جائیں گے اور مٹی ہو جائیں گے اور استخوان بوسیدہ کے سوا کچھ نہ رہے گا تو کیا ہم پھر اٹھائے جائیں گے
- Bosanski - Korkut : Govorili su "Zar kada pomremo i kad prah i kosti postanemo zar ćemo zaista biti oživljeni
- Swedish - Bernström : de säger "Återuppväckas efter döden sedan vi blivit mull och torra ben
- Indonesia - Bahasa Indonesia : Mereka berkata "Apakah betul apabila kami telah mati dan kami telah menjadi tanah dan tulang belulang apakah sesungguhnya kami benarbenar akan dibangkitkan
- Indonesia - Tafsir Jalalayn : قَالُوا أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ
(Mereka berkata) orang-orang dahulu itu, ("Apakah betul, apabila kami telah mati dan kami telah menjadi tanah dan tulang-belulang, apakah sesungguhnya kami benar-benar akan dibangkitkan hidup kembali?) memang kalian akan dibangkitkan kembali oleh-Nya. Kedua huruf Hamzah pada dua tempat ini dapat dibaca Tahqiq, sehingga bacaannya menjadi A-innaa. Sebagaimana huruf Hamzah yang keduanya dapat pula dibaca Tas-hil, sehingga bacaannya menjadi Ayinnaa. Sehubungan dengan bacaan ini ada dua pendapat, yaitu men-tahqiq-kan kedua Hamzahnya dan men-tashil-kan Hamzah yang kedua.
- বাংলা ভাষা - মুহিউদ্দীন খান : তারা বলেঃ যখন আমরা মরে যাব এবং মৃত্তিকা ও অস্থিতে পরিণত হব তখনও কি আমরা পুনরুত্থিত হব
- தமிழ் - ஜான் டிரஸ்ட் : "நாங்கள் மரித்து மண்ணாகவும் எலும்புகளாகவும் ஆகிவிட்டாலுமா நாங்கள் நிச்சயமாக எழுப்பப்படுவோம்" என்று அவர்கள் கூறினார்கள்
- ภาษาไทย - ภาษาไทย : พวกเขาได้กล่าวว่า “เมื่อเราได้ตายไปแล้ว และเราได้กลายเป็นฝุ่นดินและกระดูกป่นเราาาจะถูกให้ฟื้นคืนชีพครั้งหนึ่งหรือ ”
- Uzbek - Мухаммад Содик : Улар Биз ўлиб тупроқ ва суяк бўлганимиздан кейин ҳама Биз албатта қайта тирилтирилувчимизмиа
- 中国语文 - Ma Jian : 他们说:我们死后,已变成尘埃和朽骨的时候,难道我们还必定要复活吗?
- Melayu - Basmeih : Mereka berkata "Adakah apabila kami telah mati dan kami menjadi tanah dan tulang adakah kami akan dibangkitkan hidup semula
- Somali - Abduh : Waxay Dheheen Ma Markaan Dhimanno oon Noqonno Carro iyo Lafo Miyaa Anaga nala soo Bixin
- Hausa - Gumi : Suka ce "Shin idan mun mutu kuma muka kasance turɓaya da ƙasũsuwa shin lal1e ne mu haƙĩƙa waɗanda ake tãyarwa ne
- Swahili - Al-Barwani : Walisema Je Tukisha kufa tukawa udongo na mifupa ndio tutafufuliwa
- Shqiptar - Efendi Nahi : Ata pyesin “Vallë pasi të vdesim e të bëhemi eshtra e dhé vërtetë do të ringjallemi
- فارسى - آیتی : گفتند: آيا اگر ما بميريم و خاك و استخوان شويم باز هم زنده مىشويم؟
- tajeki - Оятӣ : Гуфтанд: «Оё агар мо бимирем ва хоку устухон шавем, боз ҳам зинда мешавем?»
- Uyghur - محمد صالح : ئۇلار ئېيتتى: «بىز ئۆلۈپ توپىغا ۋە (ئۇۋۇلۇپ كەتكەن) سۆڭەككە ئايلانغاندىن كېيىن، چوقۇم قايتا تىرىلەمدۇق؟
- Malayalam - ശൈഖ് മുഹമ്മദ് കാരകുന്ന് : അവര് പറഞ്ഞു: "ഞങ്ങള് മരിച്ച് മണ്ണും എല്ലുമായി മാറിയാല് വീണ്ടും ഉയിര്ത്തെഴുന്നേല്പിക്കപ്പെടുമെന്നോ!
- عربى - التفسير الميسر : قالوا ااذا متنا وتحللت اجسامنا وعظامنا في تراب الارض نحيا مره اخرى هذا لا يكون ولا يتصور